Tiva hme tete cu a donghnak ah tivapi ah an va fonh thiamthiam ko. Tivapi ah ifonh lo ahcun zeitin dah ngafuan an kai khawh lai? tiah kum 2015 le 2016 thimnak lio ah NLD upa pawl nih an rak aupi. Tiva hme an kan ti. Cucu nizan ah kan u Sungsungpa Salai Lairamthang nih a van chuahpi than caah hitin ka leh hna.
Pakhatnak ah tiva hi zeitia khi dah a hme nan ti i zeitia khi dah a ngan nan ti? Chinwin tiva khi Irrawaddy ah aa fonh caah Chindwin kha a hme kan ti lai maw? Chinram i a ngan bik Kaladan tiva khi a hme maw a ngan dah? Khi tiva khi khoika tivapi hmanh ah aa fonh ttung lo. direct in pei Bengal rilipi ah a lut/peh colh ko cu. Theihtlei Laitlang tiva 80% cu Bawinu Tipi le Tio timi tiva ah an ifonh dih i Kaladan tiva tiah Paletwa ah a lut i cutin Bengal Rilipi ah an va lut dih ko. Khoika Kawlrawn tiva hmanh ah an i fon lo. Cubantuk in Matupi in a luangmi Lemro tiva zong direct in Bengal rili ah a lut ko. Tonzang in a luangmi Manipur (ruun) tiva lawng hi Laitlang tiva lakah Kawlrawn tiva he aa fonmi a si).
Cucaah “Chin party kha Kawl party ah an i peh/fonh thiamthiam lai” tiin na tahchunhmi hi azungzal caah a dik lomi asi.federal phung lebang um sehlaw aherh lo ah fonhnak ding a um lo. Parliamentary phung bangin a herh ahcun coalition government timi ttangti cozah cu tlangcung party nih Kawl aho party he paoh ser phung si ko. Cucu kan va peh hna tinak si lo. Mizoram Miphun Party simi MNF khi zeitik hmanh ah Vai(rawn) party sinah aa fon in aa peh ballo atu ah amah tein Mizoram cozah a tlaih ko khih.
Cun, “Lahva ah aa fonh lo ahcun Buva ah ngafuan a kai kho lailo” tiah an chimmi zong hi a poi taktakmi a si. (A chim zia zong an thiam thulh ka ti) . Bawm dawnh ramkhel policy theo. Cozah tlaitu party he kan i peh lo ahcun ngafuan a kai kho lailo, bawmh donh awk tha lailo i kan car lai, kanmah te in kan dir kho lo, tivapi cawm chom kan hau timi lungput cu (corrupted mindset) a si. Federal kan ngah hnu le dothlennak a dih hnu miphun ah kan hmin hnu ahcun a theipar ei caan a si cang lai caah khi tikah cun theihthiam khawh a si te ko lai.
Asinain atu hi a theipar zun can si maw? Kan hmin cang maw? Kan miphun hawi, tlangcungmi dang hna le CNF hna nih pumpek in dothlennak le ram an vaih lio, ram an hraan lioah bukhngak pawl nih rawl rak eitak phung si maw? Buhcung rak com chung caan si maw? Pualthawh ramriah lioah ramvai pakhat buk i a tlun hlanlo (an tlun dih hlan lo) zantim tiang zong an ihngak si lo maw? Ei taak phung a si lo dakaw.
Nihinni ah kan miphun nih kan khelmi miphun-mahte-khuahkhannak-nawl (self-determination) caah kan RAL nganbik cu Kawl mei tlaih le sin-um lungput, ahmin chom buhcung com chung lungput, hmuhtheihnak leikap rumro khua rak khan, ramkhel le miphun ah mit ralchiatnak le solhphelhnak bia rumro rak chim hi a si. ttihnung tukmi a si.
‘Chin’ cu tiva hme maw si? Chin miphun in hrambunhmi party(CNLD), hriamtlai bu (CNF) hi a hme, a der kan ti ahcun cucu kan nganter in kan tthawnter lai maw, asiloah a ngandeuhmi le a tthawngdeuhmi buu leiah dah kan ttan kun lai, kan vaa ipeh kun lai? A ngan le a tthawng deuh le “a teitu ding zumhmi leikap paoh ttanh ding” timi lungput zong hi dirhmun ngeihlo pakhat a si ka ti ko hih.
Credit:Salai Ceu Bik Thawng
